کلین روم یا اتاق تمیز چیست و چه کاربردهایی دارد

کلین روم یا اتاق تمیز چیست و چه کاربردهایی دارد

کلین روم  (Clean Room) یا اتاق تمیز چیست؟

کلین روم، یک اتاق تمیز که منطقه‌ای بدون آلودگی است که در آن مواردی چون: آلودگی، سرعت هوا، فشار، دما و رطوبت به‌شدت کنترل می‌گردد.

تصور کنید دارویی که می‌خوریم و همچنین قطعات الکترونیکی که استفاده می‌کنیم در اتاق‌های پر از بخارات شیمیایی‌، گرد و غبار و ذرات معلق در هوا تولیدشده‌اند. این ناخالصی‌ها روی کپسول‌ها و مدارها می‌نشیند و آنها را آلوده می‌کنند. بنابراین تولیدکنندگان برای اینکه تولیداتشان در معرض آلودگی کمتری قرار بگیرد، یک محیط کنترل‌شده (یک اتاق تمیز) ایجاد می‌کنند.

اگرچه همیشه استریل نیست، اما یک کلین روم (clean room) از حداکثر ذرات معلق در مترمکعب مطابق استانداردها، پیروی می‌کند. هوا از طریق فیلتر‌های هوا HEPA فیلترشده و مجدداً گردش می‌یابد. تجهیزات برای تولید حداقل ناخالصی‌های هوا طراحی شده‌اند.
کارمندان از دستکش‌، ماسک صورت و روکش سر استفاده می‌کنند. غالباً استفاده از لباس بلند یا اسموک نیز ضروری است. طبق رویه دقیق کیفیت، اتاق به‌صورت روزانه و یا گاهی هرچند ساعت یک‌بار تمیز می‌گردد.

مواردی که باید هنگام طراحی یک کلین روم در نظر بگیرید:

  • میزان انتشار شخصی
  • میزان حرکت بدنی
  • محیط‌های سرد و گرم میزان متفاوتی از ذرات را ایجاد می‌کنند.
  • نوع لباس‌زیر پوشیده شده
  • آلودگی ابزار مورداستفاده
  • مقررات FDA

استانداردهای کلین روم (clean room)

تصویر شرایط مناسب کلین روم

تصویر فضا و شرایط مناسبی که برای کلین روم در نظر گرفته‌شده است.

استاندارد متداول برای اتاق‌های تمیز استاندارد 209E است.

این استاندارد به چندین کلاس اتاق تمیز اشاره دارد و با کلاس‌های ISO 14644-1 نیز ارتباط دارد. کلاس کلین روم با توجه به تعداد ذرات موجود در واحد حجم تعیین می‌گردد. اگر غلظت اندازه‌گیری شده در حد اندازه ذره مشخص باشد، یک کلاس برآورده می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، هوای معمولی اتاق، طبقه‌بندی‌شده به‌عنوان ISO 9، بیش از 35 میلیون میکرون ذرات در هر مترمکعب دارد. در مقابل، یک اتاق تمیز استاندارد 209E کلاس 100 (ISO 5) حاوی حداکثر فقط 3520 میکرون در هر مترمکعب از ذرات معلق است.

اتاق‌های تمیز با خلوص بالاتر استاندارد را حتی بیشتر افزایش می‌دهند. اتاق تمیز فدرال استاندارد 209E کلاس 1 (ISO 3) حداکثر فقط 35 میکرون در هر مترمکعب ذرات را در خود جای‌داده است.
برای به‌روزرسانی استانداردها با انستیتوی علوم و فناوری محیط زیست (iest.org) مشورت کنید.

کلاس‌های پاکیزگی ذرات معلق در هوا و استانداردهای ISO

از این جدول برای تبدیل از انگلیسی به کلاس‌های متریک و معادل استاندارد ISO آن استفاده کنید.

Particle count limit* Class Name
ISO Standard S1 English
1 ISO 3 M1.5 Class 1
10 ISO 4 M2.5 Class 10
100 ISO 5 M3.5 Class 100
1000 ISO 6 M4.5 Class 1000
10.000 ISO 7 M5.5 Class 10.000
100.000 ISO 8 M6.5 Class 100.000

* ذرات 0.5 میکرون یا بزرگتر در یک فوت مکعب هوا

تمیز نگه داشتن یک کلین روم

برای راه‌اندازی و نگهداری از اتاق تمیز یک لیست گسترده از محصولات و تجهیزات لازم است که به‌صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

تجهیزات تمیز کردن: از جاروبرقی‌هایی استفاده کنید که می‌توانند با خیال راحت در اطراف تجهیزات الکتریکی کار کنند و شامل HEPA و فیلتر‌های دیگر باشند. برخی از جاروبرقی‌ها یک سیستم فیلتراسیون چندمرحله‌ای برای جذب بیش از 99٪ گردوغبار و بقایای آن ارائه می‌دهند. رول‌های چسبی و موپس با ویژگی‌های آلودگی کم نیز برای تمیز نگه‌داشتن دیوارها و کف اتاق تمیز مناسب هستند.

مواد مصرفی: دستمال مرطوب با ذرات کم و سواب‌های اتاق تمیز، به تمیز نگه‌داشتن سطوح کوچک کمک می‌کند.
تشک‌های چندلایه با چسب و یک ماده ضد میکروبی پوشانده می‌شوند تا از رشد باکتری جلوگیری کنند. تشک‌های با پوشش چسب را می‌توان در ورودی‌ها قرار داد تا ذرات از روی کفش و چرخ دستگاه‌ها جدا شود.
نوت‌بوک‌های اتاق تمیز دارای اتصال پلی‌اتیلن برای کاهش فیبر کاغذ هستند. کاغذ کلین روم بدون پرکننده‌های آلی ساخته‌شده است تا به‌طور قابل‌توجهی خطر تولید ذرات را کاهش دهد. برچسب‌های پلی‌پروپیلن ازنظر ESD ایمن بوده و تقریباً عاری از ریزگردها و مواد اضافی هستند.

تجهیزات تست: شمارنده‌های ذرات، آلودگی هوا را آزمایش می‌کنند و برای مطابقت با استاندارد فدرال 209E درجه‌بندی می‌شوند. بادسنج‌ها و دماسنج‌ها سرعت و جهت جریان هوا را کنترل می‌کنند. ابزار آزمایش تهویه می‌تواند پارامترهای مختلفی ازجمله دما، رطوبت، دی‌اکسیدکربن و … را اندازه‌گیری کند.
کنتورهای اندازه‌گیری هوا کیفیت هوای اطراف را از‌جمله سرعت، جریان حجم و دما را آزمایش می‌کنند. به همین ترتیب، فشارسنج‌های هوا افت فشار از روی فیلترها و فشارهای ورودی فن و تخلیه دمنده و همچنین سرعت هوا را در مجاری اندازه‌گیری می‌کنند.

پوشاک: برخی از لباس‌ها به‌طور خاص برای اتاق‌های تمیز طراحی‌شده‌اند مانند دستکش‌های اتاق تمیز یا تخت‌های ضد الکتریسیته ساکن، که سطح انطباق آنها با ISO را بیان می‌کنند. روکش‌های بوت با لایه فیلم میکرو متخلخل تعداد ذرات کفش را کاهش می‌دهد. لباس‌های اتاق تمیز مانند لباس‌های روتختی و روپوش و روکش سر از محافظت از ذرات و نور در برابر موانع برتر برخوردار هستند.

مبلمان: صندلی‌ها، چهارپایه‌ها و میزهای کار ممکن است به‌طور خاص برای استفاده در ساخت نیمه‌هادی، علوم زیستی، دارویی و تولید تخته در اتاق‌های تمیز طراحی‌شده باشند.

سیلیکون‌های مخصوص اتاق تمیز (کلین روم)

سیلیکون مخصوص کلین روم نوعی درزگیر است که در مکان‌هایی که نیاز به مقومت بالا در برابر قارچ، باکتری، حلال و کپک دارد مورداستفاده قرار می‌گیرد.درزگیر سیلیکونی زتکس مناسب برای کلین روم ها

این محصول جهت استفاده به تاییدیه‌های سازمان غذا و دارو نیاز دارد.

ازجمله محصولات شرکت بازرگانی کالامهر که در اتاق تمیز (کلین روم) و صنایع غذایی استفاده قرار می‌گیرد، درزگیر سیلیکون خنثی زتکس Zettex Easy Silicone S است. یک درزگیر تک جزئی با کیفیت بالا و بر پایه سیلیکون‌های الکوکسی (سیستم خنثی) است و در برابر قارچ و کپک و کلر مقاوم است.

شرکت بازرگانی کالامهر به‌عنوان اولین نماینده رسمی واردکننده محصولات زتکس و آکفیکس تمامی این محصولات زیر نظر کارشناسان و متخصصین به‌طور کامل مورد بررسی قرارگرفته‌اند و کیفیت آن‌ها مورد تایید است.
با ما انواع درزگیرهای سیلیکون باکیفیت اصل را به قیمت مناسب خریداری کنید. شما مشتریان عزیز می‌توانید برای اطلاع از آخرین قیمت محصولات از طریق راه‌های ارتباطی با ما در تماس باشید و هم‌چنین جهت خرید تکی محصولات به فروشگاه آنلاین شرکت کالامهر مراجعه کنید.